ÖZET

Amaç:

Germanyum-68/galyum-68 (⁶⁸Ge/⁶⁸Ga) jeneratör sağım eluatında ⁶⁸GaCl₃ ile rekabet edebilen, spesifik radyoaktiviteyi azaltan bir dizi metal katyon bulunmaktadır. ⁶⁸Ge/⁶⁸Ga jeneratörlerinde, elüat bileşimindeki metal kontaminasyonu, kolon matrislerine ve sağım yapılan çözücüye bağlı olarak değişir. ⁶⁸GaCl₃ ile peptid işaretlemede ilk basamak uzun yarı ömürlü ⁶⁸Ge ve birçok metalin uzaklaştırılmasıdır. Bu saflaştırma basamağında kartuştan geçirilen elüsyon artığı cam atık şişelerinde biriktirilmektedir. Atık yönetimi iyi üretim uygulamalarına dahildir ve özellikle atığın uzun yarı ömre sahip ⁶⁸Ge (270,95 gün) aktivitesinin ve diğer toksik metal içeriğin incelenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada amacımız ⁶⁸Ga elde edilmesinde Uğur et al. ⁶⁸Ge/⁶⁸Ga Generator used in Nuclear Medicine oluşan sıvı atıkta ⁶⁸Ge aktivitesini ve jeneratör kolon malzemelerinden kaynaklanan ağır metal konsantrasyonlarını belirlemek ve normal atık olarak atılıp atılamayacağını değerlendirmektir.

Yöntem:

Merkezimizde iki farklı kimlikteki ⁶⁸Ge/⁶⁸Ga jeneratör eluatlarının PSH+ kartuşundan geçirilmesi ile açığa çıkan sıvı atıklar, üniversitemiz ileri teknoloji uygulama ve araştırma merkezinde bulunan indüktif eşleşmiş plazma-kütle spektrometres cihazıyla analiz ettirilmiştir.

Bulgular:

GalluGEN marka jeneratörde ön elüsyonda PSH+ kartuşundan geçtikten sonra sıvı atık analizinde ortalama ⁶⁸Ge radyoaktif kirlilik 0,142 ppm (μg.mL^-1), olarak tespit edildi. Kalay (Sn) safsızlığı yokken, ortalama çinkonun (Zn) 1.95 ppm (μg.mL^-1) ve ortalama alüminyum (Al) safsızlığının 10,95 ppm (μg.mL^-1), olduğu belirlendi. İThemba LABS marka jeneratör atıklarında ⁶⁸Ge radyoaktif kirliliği tespit edilmezken, ortalama Sn 0,098 ppm (μg.mL^-1), ortalama Zn 48,6 ppm (μg.mL^-1) ve ortalama Al safsızlık 4,135 ppm (μg.mL^-1) tespit edildi.

Sonuç:

Üretilen tüm ⁶⁸Ge/⁶⁸Ga jeneratörlerinin kendine ait sertifikası bulunmaktadır. ⁶⁸Ge/⁶⁸Ga jeneratörlerin işaretleme sonrası atıklarındaki metalik kontaminasyonlar farklı olabilir. Bu atıkların kanalizasyon sistemlerine verilmeden önce içeriklerindeki uzun yarı ömürlü radyoaktif metalik kontaminasyonlar açısında yarı ömürleri dikkate alınarak bekletilmeleri güvenli bir yöntem olacaktır.